Akwarystyka - Hurtownia Elektryczna Grodno

Oświetlenie to niezbędny element akwarium. Światło jest wykorzystywane przez rośliny do fotosyntezy, reguluje procesy życiowe ryb (może być także stosowane do stymulowania okresu rozrodczego).

Najpopularniejsze obecnie rozwiązanie do oświetlenia akwarium to świetlówki. Moc świetlówki dobiera się odpowiednio do pojemności akwarium oraz do potrzeb organizmów w nim przebywających. Zaleca się stosowanie co najmniej 0,5 W oświetlenia jarzeniowego na litr wody dla akwariów z roślinami światłolubnymi i zwierzętami pochodzącymi z rejonów tropikalnych lub wód płytkich o dużym nasłonecznieniu.

W handlu dostępne są świetlówki specjalistyczne o różnorodnym zabarwieniu światła (np. przeznaczone dla akwariów typu holenderskiego lub podkreślających ubarwienie ryb}.

Przy oświetleniu powyżej 0,7 W na litr jest konieczne podawanie do akwarium CO2. W akwariach z poziomem wody wyższym niż 60 cm powinno się stosować lampy HQL (rtęciowe) lub HQI (metalohalogenowe).

W tym wszystkim należy jednak pamiętać że rośliny są w stanie prowadzić fotosyntezę (*1) i prawidłowo się rozwijać nawet przy nieodpowiednim świetle jeżeli jego ilość będzie duża, natomiast przestaną się rozwijać i zginą nawet przy najlepszym świetle jeśli jego ilość będzie za mała. Tu powstaje pewien paradoks ale tylko pozorny, mianowicie dobre świetlówki dla roślin dają za mało światła, podczas gdy świetlówki z dużą ilością światła dają je nie do końca prawidłowe dla roślin. Niestety światło słoneczne daje pełne spectrum i ciężko je sztucznie odwzorować. Najlepszym rozwiązaniem zatem w przypadku doboru świetlówek dla roślin jest ich wymieszanie.

A zatem oświetlenie przy pomocy świetlówek powinno się składać z oświetlenia podstawowego dającego odpowiedni strumień świetlny oraz z oświetlenia doświetlającego rośliny dającego odpowiednią jakość światła.

Do celów akwarystycznych nadają się świetlówki które mają współczynnik Ra powyżej 80.

Postępowanie przy doborze świetlówek:

1. Wybieramy świetlówki o wspólczynniku Ra=80 i więcej, 2) Dobieramy tak świetlówki aby ich temperatura barwowa była w przedziale 4000-6500 K,
2. Wybieramy takie świetlówki o powyższych parametrach, które mają najwyższy strumień świetlny.

Jeśli w akwarium znajdują się żywe rośliny, podstawowego znaczenia nabiera instalacja wyłącznika czasowego sterującego oświetleniem. Światło, jak wiadomo, nie jest jednorodne: składa się z wielu tworzących widmo słoneczne barw, przy czym roślinom najbardziej potrzebne jest światło czerwone i niebieskie, szybciej niż inne pochłaniane w miarę przechodzenia przez warstwy wody. Jeśli chodzi o jakość światła, jarzeniówki wysyłają więcej fal niebieskich, żarówki zaś czerwonych.

Przede wszystkim pełni ważną rolę w funkcjonowaniu środowiska, które odtwarzamy w naszych zbiornikach. Dlatego tak ważne jest odpowiednie dopasowanie oświetlenia w akwarium. Ideałem jest oświetlenie akwarium źródłami światła, które dają widmo maksymalnie zbliżone do widma światła słonecznego. Nie bez znaczenia jest też intensywność oświetlenia jak i czas gdy jest ono włączone. Świetlówki są najczęściej stosowane, ponieważ maja wiele zalet. Dostarczają światła o odpowiednich barwach, intensywności (choć do głębszych akwariów powyżej 40cm powinno się już pomyśleć o dodatkowym lub innym oświetleniu), wytwarzają mało ciepła, są dość trwałe i tanie w zakupie oraz utrzymaniu - zużywają mało prądu. W handlu można spotkać jarzeniówki o różnych długościach i mocy. Jeśli posiadamy głębokie akwarium, gęsto obsadzone roślinami, wtedy najlepszym ale najdroższym wyjściem będzie zaopatrzenie się w lampy rtęciowe HQL lub jodowe HQI.

Lampy HQL dają bardzo intensywne światło, ale wydzielają duże ilości ciepła więc powinny być umieszczone conajmniej 20-25cm nad powierzchnią wody. Powinna być także zapewniona odpowiednia cyrkulacja powietrza. Lampy HQI są o wiele mocniejsze od HQL ale ich trwałość jest niska - około 12 miesięcy.

Zwykłe żarówki nie nadają się do akwarium, ponieważ zużywają dużo prądu, mocno się nagrzewają i dają niepełny zakres widma.

Dla typowych akwariów stosuje się przelicznik 1W/2-3l wody. Jeśli mamy akwarium gęsto obsadzone roślinami lub głębokie wtedy na 1litr wody powinien przypadać 1W mocy źródła światła. Barwa niebieska sprzyja rozwojowi glonów różnej maści

W chwili obecnej w akwariach praktycznie stosowane są następujące źródła światła: Żarówki tradycyjne, żarówki halogenowe, świetlówki fluorescencyjne - w tym świetlówki kompaktowe zintegrowane, niezintgrowane i świetlówki rurowe, lampy wyładowcze HQI i HQL.

Oświetlenie żarowe, czyli żarówka i halogen

Wciąż do oświetlenia akwariów używa się światła żarowego. Ma ono kilka zalet, ale za to znacznie więcej wad. Do zalet można zaliczyć to że są stosunkowo tanie i łatwe w montażu, umożliwiają łatwą aranżację oświetlenia punktowego.Wady ... No cóż. Zarówno żarówki jak i halogeny dają światło niskiej jakości, z widmem w zakresie od podczerwieni do zieleni, nie emitują światła niebieskiego. Wraz ze światłem produkowana jest olbrzymia ilość ciepła , a sprawność świetlna pozostawia wiele do życzenia. Sprawa estetyki także jest nie do pominięcia - światło o niskiej temperaturze barwowej nie wydaje się zbyt naturalne w akwarium słodkowodnym. Trwałość żarówek wynosi ok. 1000 godzin, a halogenów ok. 2000 godzin. Halogeny są nieco bardziej efektywne od żarówek, ale za to koszt instalacji halogenów jest wielokrotnie wyższy.

Oświetlenie fluorescencyjne, czyli świetlówki różnego typu

Świetlówki są najbardziej popularnym źródłem światła w akwariach i dlatego im poświęcę najwięcej uwagi. Zasada działania wszystkich świetlówek jest identyczna: wewnątrz szklanej rury znajdują się opary rtęci, które w wyniku przepływu prądu elektrycznego emitują promieniowanie ultrafioletowe. Szklana rura jest pokryta po wewnętrznej stronie luminoforem i to właśnie luminofor pobudzony promieniowanie ultrafioletowym emituje światło widzialne. Od składu chemicznego luminoforu zależy jakie to światło daje dana świetlówka.

Świetlówki standardowe przemysłowe - świetlówki te są tanie i dają dużo światła. Jednak jeżeli spojrzeć na parametry tych świetlówek, to okazuje się że mają słaby współczynnik oddawania barw CRI, a z wykresu emitowanego widma wynika, że emitują one światło w kilku wąskich zakresach z przewagą światła zielonego (oko ludzkie jest najbardziej wrażliwe na to właśnie światło).

Świetlówki typu „Daylight" - są to świetlówki podobne do przemysłowych, jednak zostało w nich wprowadzone ulepszenie polegające na poprawieniu współczynnika oddawania barw CRI.

Świetlówki o pełnym zakresie widma słonecznego „Full spectrum" - świetlówki te imitują tak dokładnie jak to jest możliwe naturalne światło słoneczne, emitując wszystkie barwy wchodzące w skład światła słonecznego.

Świetlówki dla roślin - świetlówki te mają tak dobrany luminofor, aby emitowane światło zawierało w swoim widmie jak najwięcej światła niebieskiego i czerwonego. Były one głównie projektowane dla roślin naziemnych, których potrzeby świetlne nieco się różnią od roślin rosnących w zanurzeniu pod wodą.

Żywotność świetlówek wynosi zazwyczaj 8000-10000 godzin, ale wskutek zjawiska utraty jasności świecenia wraz z czasem użytkowania, należy świetlówki wymieniać co 6 miesięcy - lub w najgorszym wypadku co 12 miesięcy.
Znaczną poprawę żywotności świetlówek można osiągnąć dzięki zastosowaniu elektronicznych stateczników. Zastosowanie stateczników elektronicznych niesie za sobą jeszcze dalsze korzyści: polepszenie jakości światła dzięki zwiększeniu częstotliwości „migotania" do 400 Hz, zwiększenie ilości światła, i co nie jest bez znaczenia znacznie mniejszy pobór energii elektrycznej.
W chwili obecnej stateczniki elektroniczne są na rynku coraz łatwiej dostępne i coraz tańsze. Można się spodziewać, że w niedługim czasie staną się zapewne standardem montowanym we wszystkich nowych oprawach oświetleniowych.

Zapoznaj się z ofertą świetlówek akwarystycznych dostępnych w naszym sklepie.

Na podstawie:
Akwarium (hobbista.pl),
Jarosław Nalej - "Oświetlenie - świetlówki - dobór i parametry" (akwarysta.spidernet.pl),
Akwarium Domowe (intinga.ovh.org),
Witold Sławiński - "Oświetlenie w akwariach słodkowodnych" (witsla.republika.p)